|
(Deze tuin uit 1995 hield eind 2008 op te bestaan. Maar de herinnering kan voor velen nog inspirerend werken.)
Een virtuele wandeling doorheen de tuin
LENTE - ZOMER - HERFST - WINTER
Een tiental weken na de winterzonnewende beginnen we door het venster naar buiten te dromen. De dagen beginnen al te lengen en de aandacht gaat stilaan richting tuin.
|  |
| In december en januari bloeit in alle stilte de welriekende Chimonantes Sinensis.
Daarvoor moest hij eerst wel een zevental jaren gerust worden gelaten na de aanplant...
Hij heeft ook wat beschutting nodig en staat dus tegen de muur naast het terras. Het wordt een middelgrote struik die in de zomer volop achtergrondgroen levert. Op de voorgrond staat een Hibiscus. Maar daar is het nog veel te vroeg voor.
| De weke voorjaarszon doet Zeus' en Hera's gezicht onder de kale pergola nog even opgloeien voor ze onder gaat.
| 
| |
|
| Een klein fris wonder verschijnt weer vanzelf tussen het gras:
Maartse viooltjes...
| In het voorjaar gaat achteraan voor het kippenhok ook de pergola bloeien... Wisteria Sinensis gooit massa's witte welriekende tuilen uit, die samen als een witte nevel over de pergola gaan hangen.
| 
| |
| 
|
Daarom moest die echt hoog genoeg zijn (bijna 4m), want je moet er nog goed onder door kunnen. Eigenlijk stond de Wisteria er eerst, in een gat in het beton, want het is een ongelooflijk sterke woekeraar. De pergola is er nadien tegen aan gebouwd, zelf gedaan met materiaal afkomstig uit het tuincentrum. Dan werden de jonge twijgen zorgvuldig gevlochten en rond een opgaande stijl geleid.
En in de herfst bloeit hij nog een keer.
|
In april is het dak van de pergola nog luchtig en laat de lekker warme zonnestralen nog gewoon door.
| 
| Vroeger zaten de kippen netjes achter een eigen ren. Maar dan bleek ten eerste dat zij de bodem daar helemaal hard en dor maakten en ten tweede dat ze regelmatig toch nog uitbraken. Nu mogen ze gewoon de hele tuin door en helpen bij het onkruidwieden.
Enkele bloemperken moeten soms met decoratieve tuindraad afgezet worden om de planten de kans te geven aan te slaan.
Voorjaarsgroen met appelbloesem eind april.
|
Af en toe komen er ook paaskuikentjes piepen...
|
| Van onder de pergola is het genieten van het uitzicht, de warme lentezon, en het druk af en aan vliegen van allerlei soorten tuin- en zangvogels. Ergens in een boomtop zit ook altijd wel een tuinfluiter.
|
|
|
|
| |
Ook op een nevelige dag is het uitzicht van op het terras best genietbaar. De eerste potten staan al buiten. De Japanse kers toont gul zijn roze bloesems. Jammer genoeg is hij na een drietal te natte winters helemaal ten onder gegaan. Kersenbomen verdragen geen langdurig nat in de winter. Jaar na jaar waren de bloesems minder, en stierven blaren en tenslotte ook takken.
| 
|
|
Het boompje boven links naast de prunus is een echte amandelboom midden in het kruidenperk. Het is een wild uitgeschoten tak uit zo'n gecultiveerd struikje dat later is afgestorven. De tak heeft zich ontwikkeld tot een boom ter grootte van een perzikboom. De blaren zien er ook zo uit, langwerpig. Als het al vroeg op het jaar niet meer vriest blijven de bloesems gespaard en hebben we in het najaar vruchten met in de pit de echte amandelnoot. Met zijn zeer luchtige kruin laat hij voldoende zonlicht door voor de kruiden aan zijn voet. Kruiden kunnen ook best voedselarme grond gebruiken.
|
Sommige planten verkiezen zelf hun plaats te mogen uitzoeken. Dat is het geval met de akelei, die geregeld weer ergens anders opduikt. Meestal blijven de planten trouw enkele jaren na mekaar bloemen geven. Later verschijnen ze weer ergens anders. Bij ons mag dat. De natuur weet het zelf tenslotte het best. 
|
| |
In de lente steekt het scherpe wit van zonbeladen kersenbloesems schril af tegen de nog koude blauwe lucht. Ze durven zich amper te openen.
|
| |
Maar in de veranda is het nu best aardig om te zitten genieten op wat koudere dagen en in de tussenseizoenen.
|
|
In het voorjaar tonen de seringen (microphila is deze) en de gouden regen elkaar en ons hun compenserende bloemkleuren achter het venster. Later leveren ze samen met de kerselaar wat schaduw tegen de te hete namiddagzon.
De bonen van gouden regen zijn erg giftig. In Oostenrijk is de plant zelfs verboden, nadat er een ezel aan gestorven was. Daar moet ge ook een ezel voor zijn. Normale dieren weten wat mag en wat niet mag op het menu. Maar wij moeten het onze kinderen en kleinkinderen best wel vertellen.
|
In de vroege meidagen is het heerlijk om terrasdeur en binnendeur wagenwijd open te zetten. De kamerlinde toont zijn teer lentegroen en gaat bijna bloeien.
|
Voor het verandaraam staan de potten zich nu te verdringen om over enkele weken naar buiten te mogen. Nog even wachten tot de ijsheiligen voorbij zijn.
|
|
| |
| |
In de late dagen van mei beginnen er tegenwoordig soms al van die hete periodes van boven de 30°C, waar een brandende zon de hele dag het terras en de verande opwarmt.
Dan is de extra schaduw van een ruime gelegenheids pergola meer dan welkom.
|
In de namiddag een heerlijke kop koffie buiten in de zomerlucht.
Op de achtergrond bloeien de eerste rozen en ook de yucca's smijten wellustig meerdere bloemtuilstengels tegelijk omhoog.
|
Tot in het late uur is het nog nagenieten van de prachtige avondluchten. Een natuurlijk veranderlijk schilderwerk.
|
Le temps des cérises...
| 
Dit zijn witte Bigarrau 'Napoleon'
| 
We hebben een zwijgende afspraak met de vogels: de bovenste takken zijn voor hen, de onderste voor ons. Af en toe is er wel eens een enkeling die de regel overtreedt, maar dat gebeurt in de beste samenleving. We houden er altijd nog meer over dan nodig om voor een jaar confituur te maken.
|
De pruikenboom ontwikkelt kunstig gewrochten bloemstructuren die zich als kantwerk tegen de warme lucht aftekenen. Later op het jaar worden het warrige flokken waaraan hij zijn naam ontleent. Deze soort is 'purpurea' en heeft dan ook een purper blad. De fijne ronde blaren laten mooi het zonlicht doorschijnen bij tegenlicht.
| 
|
Op het te grote ommuurde oude terras is een gedeelte afgezet en met zand gevuld. Daar ontwikkelt zich onder andere deze kaars, als zaad uit Zuid-Frankrijk meegekomen/nomen.
|
| 
| 
|
|
In deze betonnen pot wou geen enkele plant gedijen. Tot op zekere dag deze sedum er zich ging in vestigen. Op ieder potje past tenslotte een dekseltje.
|
| |
| 
| 
| |
Malvebloemetjes. Van één klein plantje van 20 cm, jaren geleden aan zee uitgeschupt. Nu zaait het zich over de hele tuin uit en wordt in onze keileemgrond 10 maal zo groot als ginds in het zand.
Waar ze in de weg staan trekken we ze gewoon uit.
|
|
En nog bloemen (links) met rechts alleen maar groen en schaduw.
| 
| |
De zomer komt er aan, en er verschijnen bloemen aan de kaars. Het hele seizoen door zal hij hoger en hoger gul zijn gele tuilen van onder naar boven toe doen ontvlammen. Ook het moederkruid is vanzelf ergens langs een muurtje verschenen. Het lijkt sterk op kamille maar het is een hele andere plantensoort. Thee van de bloemetjes helpt tegen kwaaltjes zoals hoofdpijn voortkomend van de lever.
 
|
Zevenblad wordt als woekerend onkruid beschouwd, maar ingesloten tussen gazon en betonpad heeft het bij ons zijn plaats. Het geurt heerlijk zoeterig, vooral als de uitlopers bij de volgende maaibeurt worden mee afgereden.
De bloemetjes zien er uit als fijn kantwerk en ruiken naar honing.
|
| |
Aan de voet van een boom geeft het zevenblad een mooi groen tapijt van welriekende blaren.
|
Links en rechts onder het inmiddels dichte bladerdak van de pergola dragen Zeus en zijn gemalin Hera bij tot een bucolische sfeer. Het zijn terracotta beelden waar men ook iets kan in planten. Maar de hete droge zomers van de laatste jaren zijn genadeloos voor wie al eens vergeet water te gieten. Toch blijven de beelden op zichzelf waardevol als decoratief element. Zeus en Hera kijken mee de tuin in en lijken het uitzicht best te kunnen smaken.
| 
|
|
Zicht op de tuin vanop terras en vanuit de veranda. Vooral in de late namiddag wanneer de zon lager staat komt het spel van licht en schaduw tot zijn recht.
Links een stephanandra met kleine blaadjes, die uiterst geschikt als potplant blijkt. Hij staat ook jaar en dag buiten. Vraagt in de zomer alleen extra water.
| 
|
| 
| 
|
De buxusbollen, die tegenwoordig in geen tuin meer mogen ontbreken, komen uit Italië met pot en al. Ze vragen elk jaar een snoeibeurt. Die geven we in juni met een ouderwetse knip-knip tuinschaar. In de zomer willen ze ook minstens om de twee dagen elk een volle emmer water. En wat kalk af en toe mag evenmin ontbreken. Bij ons worden ze verwend met zeewierkalk en voor de winter krijgen ze een flinke laag compost.
Ze contrasteren aardig met het ietwat wildere uitzicht van de andere planten, en boorden als trotse wachters het kruidenperk af.
|
De wederik, ooit één van de deelnemers in een bont bloemperkfestijn van vaste planten, bleek zelf de meest vaste onder hen. Na jaren heeft hij er niet alleen een aantal andere verdrongen, maar bovendien zich het beste plaatsje verworven aan de zonkant van dit perk (dat overigens intussen helemaal is ingenomen door die twee kleine lieve struikjes die daar toen in 't midden stonden: een krulhazelaartje en een prunusje).
Een oude soort daglelies (hier rechts) die in de tuin stond hebben we laten staan. Elk jaar opnieuw geven ze ons gedurende weken een vrolijke dieporanje toon. Sommige bloemkelken verdwijnen tussendoor ook in de keuken voor een menu met bloemen op het bord. Als trompetjes gevuld met slagroom bijvoorbeeld.
| 
|
 | Omdat ze in potten staan kunnen de buxusbollen af en toe gedraaid worden zodat de groei gelijkmatig gebeurt, en ze altijd hun beste kant kunnen tonen.
|
| Deze kikker is een stille getuige van wat ooit een kikkerpoel was achteraan de tuin, toen de kippen nog niet los liepen. Kippen en kikkers gaan jammer genoeg niet goed samen. Wel zitten er hier en daar nog padden in de tuin, tussen en onder allerlei steen. Blijkbaar smaken die niet zo lekker.
| 
| 
|
In de veranda worden regelmatig kruiden gedroogd door de lady of the house, die ook herboriste is. Hier is het daslook, eigen gekweekt van potjes afkomstig van een plantenmarkt en bij ons zichzelf gretig vermenigvuldigend.
Daslook is inderdaad een zeldzaam geworden en beschermde plant. Reden temeer om er in eigen tuin een biotoopje van te onderhouden als dat kan. Hopelijk verspreidt de plant zich van daar uit weer verder op natuurlijke wijze. Bij ons in de achtertuin is er nu een zo groot perk van ontstaan, dat we gerust de blaren kunnen oogsten. Ze zijn uitstekend in een salade of gewoon als groente tussen de sandwich.
|
| 
| 
Behalve kruiden en bloemen zijn er ook heel wat vruchten te oogsten, en dat gaat heel goed samen met het idee van een siertuin. Links ligt een bessenmengeling in een ijskom. Die kom werd door de vrouw des huizes gemaakt door twee in elkaar passende kommen met water in de tussenruimte in de diepvriezer te steken. De ijskom blijft daarna nog lang genoeg bestaan om de vers gewassen bessen op te vangen en koel te houden om op te dienen als heerlijk gezonde vruchtensalade.
Stilaan raakt de zomer over zijn hoogtepunt. De blaren van de vogelkers en ook andere bomen beginnen al te kleuren zoals uiterst rechts de pruikenboom.
| 
| 
|
Mispels in groten getale hangen klaar om de eerste vorst op te vangen, waarna zij direkt geplukt en tot heerlijke confituur verwerkt worden die eruit ziet als vloeibare honing, en ook een beetje zo smaakt. In tegenstelling tot wat mensen soms beweren mogen mispels niet rot zijn om te consumeren. De vorst dient enkel om ze zachter te maken. Men kan dit effect natuurlijk ook bekomen door ze een tijdje in de diepvries te leggen, ze zien er daarna misschien wat gehavend uit, maar rijp zijn is niet rot.
|
| De kippen genieten van de laatste zonnestralen alvorens op stok te gaan.
| De appels zijn nu klaar om te plukken. Puur natuur, onbespoten, drie grote manden vol. De bovenste takken laten we over aan de vogels. Het geheim van deze perfekte appels is: variatie. De enkele appelbomen staan ver van elkaar, en tussen andere bomen en struiken in. Er is in de hele tuin een grote variatie aan planten, struiken en bomen. Dit laat de natuur toe om al haar mogelijkheden aan te wenden om niets de overhand te geven. Trouwens als plaatselijk een plaag toch de overhand zou krijgen op een plant of boom, dan is dat omdat die plaats er niet geschikt voor is op dat moment. Maar we hebben nooit met echte plagen te maken, alleen kleine locale verliezen misschien, die juist moeten dienen als een soort offer om het geheel van de variatie in stand te houden. Ook is het zo dat in de natuur alles altijd in beweging is. Een tuin is dan ook geen twee jaar na elkaar hetzelfde.
| 
|
| De herfstkleuren doen nu definitief hun intreden. Dit is het duidelijkst merkbaar aan de Perrotia Persica. Het is een kleine sierlijke boom waarvan de blaren prachtig verkleuren in tinten van rood, oranje en helgeel, terwijl de bladnerven nog een tijd blijven donker uitkomen. Ik heb hem destijds om die reden aangeplant. Als door-de-weekse-boom heeft hij veel minder te vertellen en fungeert dan letterlijk als groen 'bladvulsel'. Maar in de herfst, dan begint hij pas echt zijn verhaal te doen. Heel lang duurt het wel niet want bij de eerste herfststorm zijn ineens al die mooie woorden weg.
| De Clerodendron behoudt nog vrij lang zijn groene blaren. Intussen zijn de welriekende witte fijne zomerbloemen veranderd in staalblauwe bessen, terwijl de kroonblaren kardinaalrood werden. Een opvallende constructie die een tijd de aandacht vasthoudt. Deze grote struik of kleine boom gedijt alleen op een windbeschutte plaats. Ooit maakte hij een uitloper, die ik heb afgestoken en herplant. Nu kiest die elk jaar weer enkele nieuwe plaatsen om met uitlopers op te komen. Daarvan zijn er intussen al heel wat uitgedeeld aan familie en vrienden... Maar dit is de originele plant, die ook het beste bloeit.
| 
|
Dit is de Photergilla of Glansmispel. De nevel zomerbloemtrosjes is geleidelijk veranderd in groene trosjes die later bleek kleuren en dan geel, vervolgens oranje en nu hevig rood. Ze vormen een lekkernij voor de merels, maar die moeten halsbrekende toeren uithalen om er aan deze overhangende takken bij te kunnen. Sommigen schijnen aan de stam omhoog te lopen en dan bovenin een sprong te wagen, die meestal mislukt. Alleen als ze ergens takken vinden die stevig genoeg zijn om op te zitten, dan zijn die in geen tel leeggepikt. Ook is het zo dat vogels eerst de rood gekleurde bessen kiezen, dan de oranje en dan de gele. Terwijl deze in omgekeerde volgorde verkleuren...
| 
|
|
Een late hibiscusbloem bloeit nog hier vlakbij het terras, waar deze struik ook nog eens tegen een warme zuidermuur aanleunt, samen met zijn Chimonanthes buur die in de winter op de naakte takken zal bloeien.
Zijn blaren verkleuren al en toch staan er overal nog dikke bloemknoppen. Deze zomerstruik weet nog niet goed dat het nu toch wel echt herfst wordt.
| 
| |
|
| En dan is er ook nog die laatste rode roos die het dalend zonlicht in haar wijd opengesperde kelk probeert te vangen. Of misschien is het toch nog niet de allerlaatste. Zolang het niet vriest doet deze oude soort nog vlijtig voort, zoals ze het hele jaar heeft gedaan. En volgend jaar staat ze daar opnieuw in volle ornaat, hoog op haar stam van ver zichtbaar, omdat we telkens weer net te laat aan snoeien denken.
Intussen dromen we terug van voorbije en toekomstige seizoenen:
| 
|
| 
en trekken ons stilaan terug, op het terras, en verder het huis in...
| 
| |
|
| met af en toe weer die verlangende blik door het raam naar buiten...
-----------------------------------------------------------------------------------
|
'en dan ... naar de volgende tuin...'
De lange winter kwam ik elk jaar meestal goed door, warm binnen bij de haard met
alweer de recentst aangeschafte meest boeiende tuinboeken, liefst met foto's ter inspiratie voor nieuwe creatieve voorjaarsplannen. Een tuin houden is verzamelen, ook van geschikte ideeën en die
creatief concreet maken. Ik wou al de beste ideeën harmonisch in één groot geheel samenbrengen.
Omdat dit een jaarlijks terugkerend ritueel werd, stonden in de boekenkast uiteindelijk meer dan twee volle planken met de beste inspirerende tuinboeken. De goede ideeën die ik daaruit mettertijd verzameld had, samen met eigen ideeën en jarenlange ervaring, zetten me in 2011 aan het denken om met dit alles een eigen tuinboek uit te brengen. Het werd een praktische systematische stap- voor-stap gids vooral bestemd voor de gemotiveerde beginnende leek, maar waar in feite iedereen
zijn voordeel mee kan doen.
Een bevriend jong koppel van mijn zoon was geïnteresseerd in een nieuw ontwerp van mijn hand voor de tuin van een gerenoveerde woningproject. Om hun persoonlijke visie en interesses voor hun tuin te weten te komen heb ik toen een uitgebreide vragenlijst opgesteld, waarmee ook hun eigen kijk op de zaak verhelderd werd. Die vragenlijst is algemeen geldig en ik heb
ze dan ook samen met het eindontwerp voor hun nogal moeilijke grote driehoekige tuin in de publicatie ondergebracht.
"De mensvriendelijke tuin" is hier te vinden...
'en dan was er de nieuwe tuin'
'Of toch nog even terug naar de virtuele wandeling door de oude tuin?'
| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |
Laatste wijziging: door B.Pirard (©) 15 dec 2016 14:05,
email contact - opiëren toegelaten mits bronvermelding -